K.F.Nəsirova
Bakı Slavyan Universiteti

Müraciət etdiyimiz mövzu Azərbaycan Respublikasında qaçqınların və məcburi köçkünlərin hüquqi vəziyyətindən bəhs edir. Biz tarixə nəzər salsaq görərik ki, Azərbaycan dövləti qaçqın və məcburi köçkün problemləri ilə daim üz-üzə qalıb. Qaçqınların və məcburi köçkünlərin pozulmuş hüquqlarımın bərpası istiqamətində dövlətimiz daim əzimkarkıqla çalışır. Təqzib edilməz bir faktdır ki, Azərbaycan dövlətinin əlverişli coğrafi regionda yerləşməsi və yeraltı-yerüstü təbii sərvətlərinin bol olması digər dövlətlərin daim marağına səbəb olmuşdur. XIX yüziliyin axırı və XX yüzillik Azərbaycanlıların həyatında ən dəhşətli işgəncələr, qırğınlar, qaçqınlıq və məcburi köçkünlük, soyqırım, deportasiyalar dövrü kimi qiymətləndirilir. Azərbaycanın ərazisinə daim gözdikənlər Ermənilər olmuşlar. XX əsrin əvvələrində erməni millətçiləri öz tarixi torpaqlarında yaşayan Azərbaycanlıları planlı sürətdə doğma yurdlarından çıxartmağa, qovmaga, məruz qoydular. 1905-ci ildəki Erməni-Azərbaycan müharibəsi Azərbaycanlıların soyqırımı ilə nəticələnndi. Tarix təkrar olunur. 1918-1920-ci illərdə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin tərkibinə daxil olan Göyzə, Zəngəzur və digər ərazilər o, zamankı Sovet höküməti rəhbərlərinin əlli ilə qondarma Ermənıstanın ərazisinin tətkibinə qatılmış, Dağlıq Qarabağ ermənlərinə isə əsassız olaraq müxtariyyət verilmişdir.