Xanım Rafiq qızı Quliyeva
Bakı Dövlət Sosial-iqtisadi kolleci

FELDƏN FEL DÜZƏLDƏN ŞƏKİLÇİLƏRİN XÜSUSİYYƏTLƏRİ

Açar sözlər: fel, təsirsiz fellər, təsirli fellər, şəkilçilər, dilçilik 
Key words: productive verbs, unproductive verbs, suffixes.
Ключевые слова:Глагол, продуктивные глаголы, непродуктивные глаголы, суффиксы, лингвистика, linguistics.

Müasir Azərbaycan dilində gedən proseslərin izlənilməsi dilçiliyimizin qarşısında duran ən aktual vəzifələrdəndir. Ayrı-ayrı tədqiqat və monoqrafiyalarda düzəltmə fel məsələsi türkoloqlar və dilçilər tərəfindənn araşdırılmışdır, lakin indiyədək bu məsələ ilə bağlı yekdil rəyə gəlinməmişdir. Bəzi diliçilik əsərlərində düzəltmə fellərin fellərdən əmələ gələ bilməsi də göstərilir. Belə düzəltmə fellərə felin növ, təsirlilik, tərz şəkilçiləri ilə işlənən fellər də aid edilir. Əslində qrammatik məna deyəndə bu qrammatik mənanı ifadə edən şəkilçilər nəzərdə tutulur. Dilçilik ədəbiyyatlarında növ kateqoriyasının çox vaxt qrammatik kateqoriya kimi təqdim edilməsi də bu tip şəkilçilərin qrammatik, yoxsa leksik olmasını müəyyənləşdirməyə təsir göstərir.
Azərbaycan dilindəki birhecalı fellərin hamısı türk mənşəlidir və bunların koarasında başqa dillərdən alınma söz yoxdur. Nəinki fellər, hətta feldüzəldən şəkilçilərin içərisində də alınma olanına rast gəlinmir, bunların da hamısı Azərbaycan dilini özünəməxsus şəkilçiləridir. Düzəltmə fellərdə sözün kökü və ya əsası alınma söz ola bilər, çünki alınma sözlərdən də fel düzəldilir (məktublaşmaq, təəccüblənmək və s.).