G.S.Mirzəyeva
Bakı Mühəndislik Universiteti

Orta Asiya zəngin geosiyasi vəziyyətə, enerji, mədən qaynaqlarına, strateji xammadə qaynaqlarına sahib olub və Qərb ilə Şərqi birləşdirəcək infrastruktur potensialını əlində saxlamışdır. Bu səbəblə başda böyük dövlətlər olmaqla, regional dövlətlər arasında da cazibədar hala gəlmişdir. [1, səh 96]

Soyuq Müharibənin bitməsilə Orta Asiya dövlətləri müstəqilliklərini qazanmış, lakin, bu proses bərabərində geosiyasi bir boşluq gətirmiş. Bölgənin yenidən qurulmasında yer alan aktorlar gələcək mərhələdə bölgə üzərində təsirini davam etdirmişlər. Bu yöndə, Orta Asiya bölgəsi Türkiyə daxil olmaq üzərə ABŞ-ın, Rusiyanın, və bir çox Qərb ölkələrin çıxar əldə etmə mərkəzinə çevrilmişdir.

Türkiyə qurulduğu dövrdən etbarən xarici siyasətini ―Qərb ittifaqlarında yer almaq" üzrə qurmuşdur. [2.səh1] Soyuq müharibə zamanı geostrateji vəziyyətindən istifadə edərək, siyasətlərini həyata keçirməyə başlamışdır. Soyuq müharibənin bitməsi ilə Avropa daha təhlükəsiz mühütə çevrilirkən, Orta Asiyada hərəkətlilik yaşanmaya başlamışdır.

Orta Asiya dövlətlərinin müstəqilliklərini qazanmaları ilə Türkiyənin xarici siyasətində yeni dövr başlamışdır. Türkiyənin ortaq dil, tarix və mədəni əlaqələrinin olduğu bu ölkələrlə əlaqələri bir çox sahələrdə ortaq mənfəət təməlində inkişaf etmişdir. 1989-1991-ci illərdə SSRİ- istiqamətli siyasət yeridən Türkiyə, SSRİ-nin dağılmasıla Rusiyaya qarşı siyasətlər yeritməyə başladı. Türkiyə ilə Orta Asiya dövlətləri arasındakı əlaqələrdə ilk mərhələdə duyğusal münasibətlər hiss olunsa da, sonrakı mərhələlərdə sırf ―milli mənfəət" əsas götürülməyə başladı.